آکی – میوه ملی جامائیکا
آکی (Ackee) میوه ملی جامائیکاست و به صورت خوشه روی درختی همیشه سبز پدیدار میشود. نام آن برگرفته از کلمه آفریقای جنوبیایی آکی فوفو ( Akye fufo) است. این درخت بومی آفریقای جنوبی نیست اما در قرن هیجده از آنجا معرفی شد. این گیاه به افتخار کاپیتان ویلیام بلای، Blighia sapida نامیده شد، کسی که در سال ۱۷۹۳ نمونه های آنرا به باغهای گیاه شناسی کیو( Kew Gardens) در جنوب لندن برد. درخت های آکی درسراسر جزیره جامائیکا یافت میشوند اما تولیدات اصلی در نواحی واقع در کلارندون(Clarendon ) و سنت الیزابت(St Elizabeth) انجام میشود. این میوه در دو فصل برداشت میشود: ژانویه(نیمه دوم دی) تا مارچ(اوایل فروردین) و ژوئیه(نیمه دوم خرداد) تا اوت(اوایل شهریور).
توضیحات تصویر:
آکی بسته
میوه در زمان رسیدن قرمز و با قرار گرفتن در معرض آفتاب باز شده و به اصطلاح قاچ میخورد. طبق سنت گزشته در این زمان میوه ها برداشت میشوند و بخش قابل خوردن آنها(arilli-آریلی) جدا و تمیز شده تا برای پخت و پز آماده شوند. این خوراک لذیذ توسط بسیاری به عنوان صبحانه یا غذای اصلی سرو میشود. محصول تمییز شده به فروشگاه های سراسر دنیا صادر شده تا به مصرف جامائیکایی های مقیم خارج و مردم سایر کشورها برسد.
توضیحات تصویر:
میوه رسیده،هسته ها و آریلی
مراقب باشید!
کسانی که میوه نرسیده را مصرف میکنند گاهی اوقات به سندروم بیماری استفراغ جامائیکایی(JVS) مبتلا میشوند که ادعا شده به دلیل آمینواسدهای غیرطبیعی هیپوگلایسین آ و ب( hypoglycin A and B) موجود در آکی ایجاد میشود. در این مورد مشخص شده است که وضعیت غذایی مصرف کننده مورد اهمیت است، زیرا بیماران تحت درمان علائم سوء تغذیه مزمن و کمبود ویتامین را نشان میدادند. اگرچه در گذشته JVS با علائمی از جمله حالت تهوع و هیپوگلیسیمی(کاهش قند خون) شدید منجر به تعدادی مرگ و میر شده است، امروزه با افزایش اطلاع رسانی از مصرف تنها میوه رسیده و باز شده چنین وقایعی نادرند.
میزان هیپوگلایسین آ در آکی آریلی در زمان رسیدن به اوج خود میرسد اما در میوه باز شده به سرعت کاهش میابد و به مقادیر ناچیزی رسیده که میوه را برای مصرف امن و آماده میکند.
مطالعات انجام شده در دپارتمان بیوشیمی دانشگاه UWI-Mona روی ترکیب اسید چرب آریلی(بخش خوراکی آکی) نشان داد ۵۱ تا ۵۸ درصد وزن آریلی خشک را لیپیدها تشکیل میدهند. لینولئیک، پالمیتیک و استئاریک اسید ها بیشترین اسیدهای چرب مشاهده شده اند که لینولئیک اسید ۵۵ درصد کل اسیدهای چرب را شامل میشود. این نتایج نشان میدهد که روغن خالص گرفته شده از آکی ارزش غذایی بالایی داشته و سهم عمده ای در مصرف اسید چرب بیشتر جامائیکایی ها دارد.
توضیحات تصویر:
خوراک طبخ شده با آکی
مطابق “جدول اطللاعات غذایی CFNI انگلیسی زبانان کاراییب (۱۹۹۸)” محتویات مصرفی ۱۰۰ گرم از آکی کنسرو شده اب کشی شده به صورت زیر است:
توضیحات جدول:
جدول اطلاعات تغذیه ای آکی(۱۰۰گرم)
تعدادی از متابولیت های دیگر که ساختارهای غیرمعمولی از خود نشان میدادند نیز از این میوه مشتق شده اند. بلیژینون(Blighinone) که از آریلی و وومیفولیول(Vomifoliol) که از برگها و ساقه گرفته شده اند.
توضیحات تصویر:
میوه رسیده، هسته های متصل به آریل
اخیرا یک آمینواسید غیر پروتئین زای دیگر(۲S, 1’S, 2’S)-2-(2′-carboxycyclopropyl)glycine (CCG 1) از میوه مشتق شده است. با توجه به وجود یک ساختار حلقه ای سیکلوپروپان که یک اتفاق نادر در طبیعت است، در ساختار شبیه به هیپوگلیسین آ میباشد.
طیف فروسرخ روغن آکی را میتوانید در اینجا ببینید.
© کپی و نشر این مقاله با ذکر منبع بلامانع است.